In het totaalbeeld van de Voorjaarsnota wordt een onderscheid gemaakt tussen een beleidsmatig en een financieel beeld.

Beleidsmatig beeld
De voortgang van de beleidsdoelen na het eerste kwartaal geeft het overall beeld dat de uitvoering van de beleidsdoelen in de programma's conform planning is.  

Vijfheerenlanden
In februari 2019 is PS met het statenvoorstel PS2019BEM06 en een aanvullend memorandum nader geïnformeerd over de ontwikkelingen van de overdracht van rechten en verplichtingen Vijfheerenlanden.
Ten aanzien van de voortgang is de actuele situatie:
Voor de financiële afwikkeling van de herindeling Vijfheerenlanden zijn de navolgende dossiers van belang:

• Het advies Herindeling Vijfheerenlanden en het provinciefonds van G. Jansen in opdracht van het IPO over de aanpassing van de uitkering uit het provinciefonds aan Zuid-Holland en Utrecht.
• De financiële verrekening tussen Zuid-Holland en Utrecht op basis van het Overdrachtsdocument rechten en verplichtingen op grond van artikel 51, Wet algemene regels herindeling (arhi).
• De begeleidingscommissie Vijfheerenlanden heeft op 4 maart 2019 het financieel arrangement Vijfheerenlanden vastgesteld.

De provincie Zuid-Holland neemt in mei een besluit over de financiële verrekening en het advies van G. Jansen. Vervolgens worden wij per brief geïnformeerd over hun besluit en de totale financiële verrekening. De uitkomst was bij het opstellen van deze Voorjaarsnota nog niet beschikbaar.
Wij zullen u de komende periode informeren over de voortgang van de financiële verrekening met Zuid-Holland.

Financieel beeld
Onderstaande tabel geeft een overzicht van de bijstellingen die zijn opgenomen in de Voorjaarsnota 2019.

Begrotingssaldo 2019
De begroting 2019 sloot met een begrotingssaldo nihil na mutaties met de reserves.    
De bijstellingen in de Voorjaarsnota 2019 hebben een negatief effect op het saldo van de begroting 2019.
Het tekort na de bijstelling is € 0,539 mln. Oorzaak is het financiële effect van de nieuwe CAO 2019-2020 voor de provincies. De overige bijstellingen in de Voorjaarsnota hebben geen effect op het saldo van de begroting 2019. Dit betekent dat de dekking van de bijstellingen bestaat uit inzet van reserves en geraamde stelposten.

Rekening houdend met de financiële ontwikkelingen Vijfheerenlanden neemt het tekort in 2019 toe met € 6,6 mln tot € 7,1 mln.

Dekking begrotingssaldo 2019
Omdat de financiële consequenties met betrekking tot Vijfheerenlanden nog niet definitief zijn en de ontwikkeling van de Saldireserve nog niet is vastgesteld vanuit de jaarrekening 2017 en 2018, wordt in de Najaarsnota een voorstel gedaan voor dekking van het verwachte tekort.    

Hierna volgt een toelichting op diverse onderdelen uit het financieel overzicht.

Programma's en Overhead

In de programma's zijn de financiële bijstellingen opgenomen en toegelicht bij de betreffende beleidsdoelen.

Twee technische wijzigingen hebben een financieel effect op meerdere  beleidsdoelen en dat betreffen:

Stelposten

Vijfheerenlanden
Hiervoor is onder totaalbeeld beleidsmatig ingegaan op de ontwikkelingen met betrekking tot Vijfheerenlanden. Het huidige beeld is dat de kosten Vijfheerenlanden niet volledig afgedekt worden vanuit de prognose van de extra uitkering provinciefonds en opcenten motorrijtuigenbelasting.

Het geraamde beeld van de kosten, dekking en het geraamde tekort Vijfheerenlanden 2019 is als volgt:

Een deel van de kosten is definitief zoals de gemaakte afspraken in het zogenaamde Financieel arrangement. Dit betreft de incidentele provinciale bijdrage van € 2 mln. voor ontvlechtingskosten van zes wettelijke gemeenschappelijke regelingen en een bijdrage van € 0,15 mln. voor verplaatsing van een ambulancepost. De kosten van het financieel arrangement zijn verwerkt in programma 7 Bestuur en Middelen. In dit programma is tevens de rijksbijdrage opgenomen van € 2,5 mln. in het Financieel arrangement.
De ramingen van de overige kosten, totaal € 8,8 mln., zijn niet nog definitief vastgesteld. Een aantal kosten is nog onderdeel van gesprek met Zuid-Holland zoals subsidies en onderhoud wegen en Merwedekanaal.

De verwachte extra uitkering uit het provinciefonds en de gevolgen opcenten Motorrijtuigbelastingen zijn geraamd op totaal € 4,429 mln.

Na aftrek van de kosten Financieel arrangement resteert van de geraamde dekking een bedrag van € 2,27 mln. Dit bedrag is deze Voorjaarsnota als stelpost Vijfheerenlanden verwerkt. Wanneer de overige kosten definitief zijn wordt deze stelpost ingezet. Voor het verwacht tekort, nu geraamd op € 6,6 mln, (deels incidenteel, deels structureel) wordt in de Najaarsnota 2019 en Begroting 2020 een voorstel van incidentele en structurele dekking gedaan. De structurele doorwerking is opgenomen in de Kadernota 2020.

Stelpost Onvoorzien

De stelpost Onvoorzien 2019 groot € 800.000 wordt ingezet voor:

• Bijdrage aan gemeente Montfoort ad € 210.000 voor formatieve ondersteuning, zie ook programma 7, beleidsdoel 7.4
• Bijdrage van € 50.000 voor het bevrijdingsfestival Utrecht 2019, zie ook programma 6, beleidsdoel 6.3

De werkgeverslasten (premie's/inhoudingen enz.) stijgen in 2019 met € 0,59 mln. De indexering van partnerinstellingen bedraagt € 0,16 mln en is verwerkt en toegelicht in de programma's 2,3 en 6.

In april 2019 is een CAO afgesloten voor de periode 2019/2020. De salarissen stijgen per 1 januari 2019 met 2,5%, per 1 juli 2019 met 1%, per 1 januari 2020 met 2% en per 1 juli 2020 met 1%. Voor 2019 is het financieel effect € 1,84 mln. De geraamde stelpost in de begroting 2019 van € 2,055 mln is niet toereikend om de financiële effecten op te vangen. Het tekort van € 0,54 mln drukt daarom op het begrotingssaldo 2019. In de Najaarsnota 2019 wordt een dekkingsvoorstel gedaan voor het tekort 2019. De structurele doorwerking vanaf 2020 is opgenomen in de Kadernota 2020.

Mutaties Algemene middelen

Uitkering provinciefonds

Volgens de Septembercirculaire 2018 neemt de uitkering van het provinciefonds in 2019 per saldo af met € 1,639 mln. De daling komt voornamelijk door de “trap-op-trap-af-systematiek” met het Rijk en de toenemende ruimte onder het plafond van het BTW-compensatiefonds. De effecten van de Septembercirculaire provinciefonds 2018 zijn toegelicht in een Statenbrief, geagendeerd in de commissie BEM van 26 november 2018. Voorgesteld wordt de lagere uitkering provinciefonds 2019 van € 1,639 mln te dekken door een onttrekking uit de Saldireserve. De reserve blijft door de onttrekking boven de grens van € 10 mln. Dit is conform afspraak in het Coalitie-akkoord 2015-2019.

De uitkering provinciefonds Vijfheerenlanden is hiervoor toegelicht onder Stelposten.

Opcenten motorrijtuigenbelasting

De opbrengst opcenten motorrijtuigenbelasting Vijfheerenlanden is hiervoor toegelicht onder Stelposten.

Treasury

Het verwachte rentepercentage schatkistbankieren voor het gehele jaar 2019 blijft op 0% (korte rente). Een andere component van het saldo treasury is de interne vergoeding van OV (BRU). Deze daalt iets in 2019 t.o.v. de stand begroting 2019. De lagere opbrengst € 35.000 wordt verrekend met de reserve kosten voorfinanciering. Door het uitstel van de jaarrekening 2017 is door het ministerie van Binnenlandse Zaken de wekelijkse bevoorschotting van de uitkering van het Provinciefonds opgeschort. Ondanks het effect van de opschorting blijft de verwachte kaspositie nog steeds boven de € 150 mln.

Reserves

De onttrekkingen en stortingen van de reserves van de programma's worden toegelicht in de programma's  onder bijstellingen. De reserves Algemene middelen zijn hiervoor toegelicht bij Uitkering provinciefonds en Treasury.

Samenvatting
In de volgende tabel zijn de bijstellingen in de Voorjaarsnota verwerkt naar de bijgestelde begroting 2019.

In samenvatting zijn de stelposten en het geraamd tekort van de bijstellingen gesaldeerd opgenomen onder Algemene middelen.